Een week hard werken aan ons onderzoek

Hallo!

Alweer een beetje bijgekomen van het verhaal van de stuitbevalling? Hier gaat onze weblog weer door, onze laatste stageweek alweer. De tijd is snel voorbij gegaan, nog even en we hebben Hidi alweer achter ons gelaten…

Vrijdag, de dag na de bevalling, was er een feestdag voor de moslims in Ethiopië. Dat betekende dat alle werknemers hier, dus ook onze verpleegkundige Tassou, de hele dag vrij waren. Met uitzondering van de wachten en een aantal werknemers bij de boerderij Cowgrow. Tineke en Renate reden ’s ochtends weer naar het Bishoftu ziekenhuis in Debre Zeit, de vrouw van de stuitbevalling mocht weer naar huis. Ondertussen deed Joanne een paar zwangerschapscontroles in de kliniek met de hulp van een beetje-Engels-sprekende wacht. Met een beetje geduld krijg je dan uiteindelijk wel de antwoorden op je vragen. Het doen van een interview voor ons onderzoek was alleen wel een beetje lastiger. Onze eerste vraag hierbij is altijd of de vrouw kinderen heeft en wie haar geholpen heeft tijdens haar bevalling. De wacht begreep deze vraag echt niet, wat resulteerde in het volgende: “Yes!”, “No problem” of: “A male, 7 years, and second, a female, 3 years”, “No problem”, “I love you”. Yeah, right... Daar kunnen we wel wat mee! Maar het is natuurlijk wel weer goed voor onze lachspieren. We nemen de interviews allemaal wel op, dus wie interesse heeft kan het geluidsbestandje in kwestie wel eens komen beluisteren. ;-)
Het lastigste van de zwangerschapscontroles is hier dat een jaar in Ethiopië 13 maanden telt, 13 months of sunshine, dat levert nog wel eens verwarring op bij het berekenen van de uitgerekende datum. Ook de jaartelling is anders, want we leven hier nu in het jaar 2002. Dat is nog niet eens alles, want ook de klok loopt in Ethiopië anders. Als het hier 15:00 uur is, zegt een Ethiopiër dat het 9 uur is. Van zonsopgang tot zonsondergang loopt de klok van 0 tot 12 uur, daarna zijn er ook weer 12 uren in de nacht.
Vrijdagmiddag waren we vrij, dus hadden we lekker de tijd om een keertje in de zon te zitten! Renate en Tineke waren nog behoorlijk moe van de slopende nacht die ze achter de rug hadden, zo’n vrije dag was voor hen dan ook geen overbodige luxe.

Op zaterdag werkt iedereen hier maar tot 12 uur ’s middags. In de ochtend hebben wij weer meegedaan met het spreekuur en daarna zijn we meegereden met de minibus die een aantal werknemers na werktijd terugbrengt naar Debre Zeit. We moesten nog nodig Sinterklaasinkopen doen, maar gelukkig zijn we daar allebei goed in geslaagd. Natuurlijk konden we ook een bezoekje aan het internetcafé niet overslaan, en het is ons gelukt om de USB-stick weer helemaal virusvrij te maken! Voorlopig hoeven we jullie dus niet meer al te lang te laten wachten op een paar foto’s. Zaterdagmiddag was het natuurlijk ook weer tijd voor de legendarische potjes volleybal op de compound van “Mr. Tim” in Debre Zeit, gevolgd door lekker eten, voor 5 euro pp een hoofd- en nagerecht en een heerlijke verse juice, in het Family’s restaurant.

Zondagmiddag hebben we dan eindelijk de berg beklommen! Het was een bewolkte dag, dus niet al te heet voor een flinke wandeling. Het was wel een pittige tocht, want we moesten echt omhoog klimmen en klauteren. Gelukkig werden we halverwege geholpen door Gebeba, een twintiger uit Hidi. Hij wist precies waar we het beste langs konden lopen om bij de top te komen, zonder hem hadden we het echt wel opgegeven. Het uitzicht dat we hadden vanaf de top was echt super, we konden heel mooi uitkijken over een meer en we konden ook eens goed onze compound van bovenaf bekeken. Toen we weer terugwaren hoorden we dat wij ook goed bekeken waren, vanaf de compound werden we op de voet gevolgd. Dat leverde wel wat vragen op, want wie was toch die Ethiopische meneer in dat gele T-shirt?
Zondagnacht heeft het geregend! En hard ook… Ze zijn er hier nu niet zo blij mee, omdat overal nog Tef, waar de injera van wordt gemaakt, op het land ligt.

Dit was onze laatste week op de compound alweer, echt de hoogste tijd dus om vorderingen te maken in ons onderzoek. Maandagochtend hebben we nog meegedaan met het spreekuur, maar ’s middags gingen we samen met Tassou het dorp Hidi in om een aantal vrouwen te interviewen. Zo leuk, want zodra je met een vrouw in gesprek bent komen al haar buren, en dan vooral kinderen, om je heen staan. Op een gegeven moment waren we één vrouw aan het interviewen met een stuk of 15 mensen om ons heen. Dat is wel heel erg leuk! We gaven de vrouwen die meededen aan het onderzoek allemaal een armbandje, zo grappig om te zien dat volwassen vrouwen zo blij kunnen zijn met armbandjes die gemaakt zijn voor kinderen. Aan de kinderen die om ons heen kwamen staan gaven we kleine stickertjes op hun handjes, daar waren ze ook zo blij mee! Trots lieten ze hun handjes aan hun ouders en familieleden zien, dat is ook te zien op een van onze foto’s. Zo mooi toch, de oma (ze was al tachtig jaar!) met het knalroze armbandje op die foto, vinden jullie niet?

Dinsdagmiddag hebben we weer een dorp bezocht, dit keer ging Tineke ook mee. We gingen naar Kaliti, het dorp waar ook de kraamvrouw van de stuitbevalling woont. Na een kort kraambezoek konden we ook nog een paar interviews houden in het dorp. Dat was ook echt weer de moeite waard, er kwamen al snel weer allemaal mensen en kinderen om ons heen staan. Natuurlijk waren ook hier de stickertjes weer helemaal in trek. Ondertussen zijn we ook al begonnen met het schrijven van ons artikel over het onderzoek, want dat moet natuurlijk ook nog gebeuren. Dinsdagmiddag reden we met Tineke en Tsegai, één van de chauffeurs van onze compound, naar Debre Zeit. Tsegai woont samen met zijn hoogzwangere vrouw aan de rand van Debre Zeit, in een heel mooi stenen huis op een echte compound. Ze hadden zelfs al een echt babybedje, iets wat de meeste mensen hier nooit aan kunnen schaffen. Hij had twee hele lieve puppy’s, die pas een paar weken oud waren. Ze waren zó schattig! We konden het niet laten om er steeds weer even naar te kijken. Natuurlijk wilden we jullie aanblik niet onthouden, dus bekijk de foto maar eens even goed… We kregen de video van de huwelijks ceremonie van Tsegai en zijn vrouw te zien, een heel groot en traditioneel feest. Tsegai is orthodox, dus het was een trouwerij met heel veel goud en andere poespas. Wel heel leuk om eens te zien natuurlijk. We deden nog even een zwangerschapscontrole bij zijn vrouw, want zij is hoogzwanger. Ze vond het geweldig om het hartje van de baby op de doptone te horen! Ze is van plan om in het ziekenhuis in Debre Zeit te bevallen, en we hebben toch zo’n medelijden met haar… De twee bevallingen die we daar hebben gezien waren echt geen pretje, ze doen daar zo ongelofelijk mensonvriendelijk. Niet te geloven dat je op zo’n manier met barende vrouwen om kunt gaan. Heel misschien lukt het dat ze voor de bevalling naar de kliniek komt, maar de weg naar Hidi is nog best wel lang en door alle hobbels en gaten ook niet bepaald comfortabel, vooral niet per gari (paardenkar) of bajaj (driewielige scooter-taxi). We moeten maar zien hoe het komt. We kregen heerlijke groentensoep bij Tsegai, en toen we onze kommetjes helemaal leeg hadden gehad kregen we porec, traditioneel eten. Het was een soort brooddeeg gemaakt van onder andere mais, het leek ook wel een beetje op humus. Dat moest je dan dopen in een soort olie, dat vonden we iets minder lekker. Daarna kregen we nog een kom vol soep, want ze vonden het zo leuk dat we de soep zo lekker vonden! Het was een heel leuk bezoekje. Tsegai en zijn vrouw kregen ook nog een paar babykleertjes van ons, daar waren ze erg blij mee.

Op woensdagochtend is er altijd zwangerenspreekuur in de kliniek, dat vinden wij natuurlijk wel leuk om mee te doen! In deze kliniek ben je eigenlijk een soort huisarts, je ziet allerlei ziektes en problemen. Oogproblemen, parasieten, wormen, ondervoeding, lelijke wonden… Heel erg leuk en leerzaam allemaal, maar het doen van zwangerschapscontroles is wel echt ons ding. De echo is wel echt favoriet onder de dames, dat blijkt ook wel uit onze interviews. En de tweedehands babykleertjes uit Nederland die de vrouwen krijgen bij hun eerste controle in de kliniek zijn natuurlijk ook helemaal geweldig.

Donderdag deden we even weer heel wat anders, we hadden een afspraak gemaakt met het Fistula Hospital in Addis Abeba! In dit ziekenhuis, dat is opgericht door de Australische gynaecologe Dr. Hamlin, worden vrouwen behandeld die een fistel hebben opgelopen tijdens een bevalling. Er is dan een soort opening ontstaan tussen de vagina en de urinebuis of de darm, zodat ontlasting zo naar buiten kan lopen. Deze vrouwen hebben vaak een enorme stank om zich heen, waardoor ze meestal verstoten worden door hun families. In dit ziekenhuis kunnen vrouwen uit het hele land komen, zelfs uit Somalië, om binnen korte tijd geopereerd te kunnen worden. Soms is het nodig dat de vrouwen eerst wat meer op gewicht komen, of dat ze bijvoorbeeld fysiotherapie krijgen voor de operatie, dat kan allemaal in het ziekenhuis gegeven worden. In 98% van de gevallen wordt het fistel-probleem van de vrouwen helemaal opgelost, dan kunnen ze weer gewoon herenigd worden met hun echtgenoten en families. In de andere 2%, waarbij de vrouw helaas niet helemaal geholpen kan worden, krijgt de vrouw een baantje aangeboden in het ziekenhuis. Bevallingen worden niet in het ziekenhuis begeleid, maar als een vrouw na een fistel-operatie weer zwanger is kan ze in het ziekenhuis blijven wachten op de bevalling. Dan krijgt ze een keizersnede in een ander ziekenhuis in de stad, om te voorkomen dat er weer een fistel zal ontstaan. Na een fistel operatie blijven vrouwen nog 14 dagen in het ziekenhuis om te herstellen. Om de tijd door te komen, maken ze mooie gekleurde kleedjesi en schaaltjes, die ze ook weer kunnen verkopen aan de bezoekers van het ziekenhuis. Het geld dat ze hiermee verdienen mogen ze zelf houden, zodat ze weer wat geld hebben als ze weer thuis komen. Dit ziekenhuis ziet er echt stukken beter uit dan bijvoorbeeld het normale ziekenhuis in Debre Zeit, alles is er zo schoon en mooi geverfd. De verpleegsters hebben allemaal keurige pakjes aan. Wat een wereld van verschil! Het was niet toegestaan om foto’s in het ziekenhuis te maken, dus als jullie precies willen weten hoe het er allemaal uitzag weet je wat je te doen staat: een ticket naar Addis Abeba boeken! In totaal zijn er vijf fistula ziekenhuizen in Ethiopië. Na het bezoek aan het Fistula Hospital reden we door naar het Hamlin Foundation College of Midwives, een verloskunde opleiding die is opgericht onder dezelfde stichting als die van het fistula hospital. De opleiding duurt drie jaar, de eerste groep studenten zal over drie maanden afstuderen. Nadat deze verloskundigen gediplomeerd zijn, moeten ze eerst minimaal zes jaar lang in één van de vijf fistula ziekenhuizen in het land of in de rural area werken, om te voorkomen dat de verloskundigen meteen naar Addis Abeba, of erger nog, naar het buitenland vertrekken. We mochten de bibliotheek van de opleiding bekijken, en de gebouwen met klaslokalen en een computerlokaal. Op de compound van de opleiding was ook een trainingcenter voor vrouwen die onherstelbaar beschadigd zijn tijdens een bevalling. Dat zag er zo mooi uit, het was net een vakantieresort. De vrouwen kunnen er wonen, en leren er om bijvoorbeeld groenten en aardappelen te verbouwen. Ze leren er echt voor zichzelf te zorgen, het enige probleem was alleen dat de meeste vrouwen er niet graag meer weg wilden. Ze hebben daar zulke mooie huizen, met allerlei voorziening, dat is er op het gewone platteland gewoon niet. Het was voor ons weer een hele leuke middag, we kregen hele mooie rondleidingen. Als jullie er nog meer over willen weten, is er wel een website: www.hamlinfistula.org.

En toen waren er nog maar twee dagen in Hidi voor ons over! Vandaag (vrijdag) zijn we eerst druk bezig geweest met het maken van een surprise, want morgen is het al Sinterklaas en het maken van een surprise is verplicht… Gelukkig zijn we daar nu allebei mee klaar, onze surprises zijn echt om door een ringetje te halen! Daarna hebben we nog twee interviews gedaan voor ons onderzoek, we hebben nu in totaal 20 vrouwen geïnterviewd en dat was ook ons streven. Klaar dus met interviewen! Dat geeft wel een opgelucht gevoel, nu alleen het analyseer- en typewerk nog. Maar dat hoeft niet meteen nu, daar kunnen we thuis ook wel mee doorgaan. Vanmiddag zijn we weer in Debre Zeit, het was ook weer hoogste tijd om jullie weer een nieuwe update te geven. Vanavond gaan we lekker met Tineke, Robert en Abram uit eten, het is tenslotte wel onze laatste avond hier (met uitzondering van Sinterklaasavond natuurlijk).

Het is dus alweer tijd om onze backpacks in te pakken, wat is de tijd voorbij gevlogen. Maandag zullen we naar Addis Abeba gaan, en we hebben onze bustickets al gekocht voor maandag. Dan vertrekken we al om 5 uur ‘s ochtends met de Selambus vanuit Addis Abeba naar Bahir Dar, net onder het Tana meer. Het moet daar zo mooi zijn, we hebben er wel zin in! Nog even twee weekjes de tourist uithangen, dat is ook wel weer eens leuk. We zullen de mensen hier in Hidi wel enorm gaan missen, en natuurlijk alle leuke bezoekjes aan dorpen die we hier gedaan hebben. De mensen zijn hier zo vriendelijk en gastvrij, het is echt ongelofelijk leuk om zomaar bij een familie in een hutje uitgenodigd te worden voor sjai (thee) of injera. Dat zullen we wel missen, want dat zullen we in de komende twee weken echt niet meer kunnen doen. We hebben hier wel een hele leuke stageperiode gehad. Morgenochtend zullen we nog één keertje spreekuur in de kliniek doen, en dan zit het stagewerk er echt op voor ons. Tenzij er nog een bevalling komt, en daar hopen wij natuurlijk nog vurig op…

Wat we niet hopen, is dat we tijdens onze reis ook nog last zullen hebben van de bedbugs. Hier hebben ze ons wel gevonden, de kleine beestjes die wij niet met het blote oog kunnen zien. Als je slaapt, doen ze zich te goed aan je bloed, zodat je een hele rij bultjes krijgt die vaak nog veel groter dan muggenbulten zijn en ook veel erger jeuken. De eerste nacht heb je er vijf, de nacht erna tien, etc. Verschrikkelijk! We zitten er allebei helemaal onder, op onze kuiten, armen, voeten, zelfs op onze vingers en tenen zitten bultjes… En het erge is dat je er eigenlijk niets aan kunt doen, want ze houden zich schuil in je beddengoed. Deet of een klamboe heeft voor de bedbug geen enkele zin. Gelukkig gaan de bultjes wel snel weer weg, dus als we weer in Nederland zijn hoeven jullie er niets meer van te zien! :)

Heel veel liefs uit Debre Zeit,

Renate en Joanne